Dit is de eerste blog van deel 1: De systeemdynamiek. Als je geïnteresseerd ben in de systemische kijk op de wereld, is het allereerst belangrijk om de verschillende onderdelen van een systeem te leren kennen. In deze blog leg ik je uit wat deze onderdelen zijn en hoe je ze kan herkennen.
Een systeem is een verzameling van verschillende onderdelen. Deze onderdelen van het systeem werken samen en beïnvloeden elkaar, zodanig dat ze doelgericht functioneren als een geheel.
In bovenstaande zin komen de drie onderdelen terug waaruit een systeem is opgebouwd. Voor de duidelijkheid: de drie onderdelen zijn purpose (doelfocus), elementen (onderdelen of variabelen) en verbindingen. In deze blog geef ik je uitleg over het overkoepelende onderdeel van een systeem: de purpose, oftewel de doelfocus.
“A system is a set of related components that work together in a particular environment to perform whatever functions are required to achieve the system’s objective.”
– Donella Meadows (Wikipedia)
Reden van bestaan
De purpose is de ‘reden van bestaan’, waarop de gehele identiteit van het systeem gebaseerd is. Als de purpose verandert, verandert de identiteit ook. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een schaakspel. Het doel is om de koning schaakmat te zetten. Stel, het doel zou anders zijn. Om te winnen moet je nu alle stukken van de tegenstander zo snel mogelijk verzamelen. Als het systeem ‘de pot schaak’ een ander doel krijgt, dan verandert de hele identiteit van het spel.
“A change in purpose changes a system profoundly, even if every element and interconnection remains the same.”
― Donella H. Meadows, Thinking in Systems: A Primer
Het is belangrijk om de purpose van een systeem voor ogen te houden als je een systeem wil veranderen. Binnen organisaties spelen er veel verschillende systemen tegelijkertijd en door elkaar heen. Het ontdekken van de purpose van elk systeem kan je helpen om al deze systemen van elkaar te onderscheiden.
Ga zelf eens aan de slag. Pak een pen en probeer binnen een voor jou complexe situatie de verschillende systemen te ontdekken aan de hand van de verschillende purposes. Het zal je verbazen hoeveel je er kan opschrijven.
Je hebt nu uitleg gekregen over het overkoepelende onderdeel van het systeem. In de volgende blogs ga ik in op de andere twee onderdelen ‘elementen’ en ‘verbindingen’. Ik vertel je ook hoe je deze kan herkennen.
Benieuwd naar wat Systeemdenken eigenlijk is? Lees dan onze blog ‘Wat is systeemdenken’
