In deze blog lees je over één van de denkgewoonten van een systeemdenker: het maken van betekenisvolle connecties binnen en tussen systemen. We leggen je in deze serie over denkgewoontes uit hoe systeemdenken de basis van je mindset kan worden, van waaruit jij je handelen en de route van je eigen leiderschap vorm kan geven.
Wat is het?
Een systeem is een kader wat je om een bepaalde context zet. Binnen deze context wil je de dynamiek die er heerst onderzoeken. Binnen dit kader onderscheid je ook variabelen, deze hebben impact op het functioneren van het systeem. Net zoals levende organismen, verandert ook een systeem door de tijd heen. Dit komt omdat variabelen toenemen, afnemen of op een andere manier met elkaar interacteren. Bij het onderzoeken van een systeem is het ontdekken van de juiste variabelen dus van groot belang. Niet alleen zijn qua grootte en impact, maar ook hoe ze zich tot elkaar verhouden.
Waarom is het belangrijk?
De veranderende verhoudingen tussen variabelen en systemen zorgen zo dus dat de systeemdynamiek ook telkens verandert. Als je ziet hoe variabelen binnen systemen veranderen en hoe deze systemen zich weer tot elkaar verhouden, creëer je meer overzicht van de situatie. Dit overzicht geeft je handvaten voor acties om uit een ongewenste situatie te komen, wat je meer rust kan geven als leidinggevende. Daarnaast kan dit overzicht je helpen om schep te krijgen wat jouw aandeel is in de situatie, wat jij kan doen op iets op te lossen. En daarmee ook meteen waar iemand anders beter voor is toegerust.
Wat kun je ermee?
De systeemdynamiek verandert aan de hand van versterkende en balancerende lussen, zoals je hier kan lezen. Als je de aard van een lus wil veranderen, kun je soms naar variabelen in het systeem kijken. Als deze niet de gewenste systemische verandering kunnen bewerkstelligen, kun je naar variabelen gaan kijken die buiten de kaders van het systeem liggen. Deze kunnen je soms wel helpen om van een balancerende lus een versterkende lus te maken, of juist andersom.
Een andere praktische systeemtool voor het maken van connecties is de Relatiecirkel. Je kan relatiecirkels gebruiken om relaties tussen variabelen in een systeem te duiden, en welke met elkaar in verbinding staan. De relatiecirkel maakt ook inzichtelijk welke variabelen meer en minder impact hebben op het functioneren van een systeem.
Mogelijke vragen
Is het maken van betekenisvolle connecties binnen en tussen systemen al één van jouw denkgewoonten? Check dit door jezelf de volgende vragen te stellen:
- Wat zijn de relaties tussen en binnen de delen van het systeem?
- Hoe beïnvloeden deze relaties het gedrag van het systeem?
- Hoe kan het herkennen van de vele aspecten van een systeem leiden tot een beter begrip van het systeem als geheel?
- Hoe kan het begrip van één systeem ook effect hebben op het begrip van een ander systeem?
Cursus Systeemdenken Niveau 1
Vond je dit interessant en wil je hier meer over leren? Dan kan je je inschrijven voor onze cursus ‘Systeemdenken niveau 1: taal en tools voor leiders’. Hierin leer je de taal en tools van systeemdenkers. Voor herregistratie in het schoolleidersregister is deze cursus ook te gebruiken, voor 45 punten.
Wil je meer weten over systeemdenken, ons cursusaanbod of individuele begeleiding? Stuur ons dan gerust een berichtje naar hansleistra@irisz-onderwijsadvies.nl.
