In deze blog lees je over één van de denkgewoonten van een systeemdenker: de circulaire aard van een systeem. We leggen je in deze serie over denkgewoontes uit hoe systeemdenken de basis van je mindset kan worden, van waaruit jij je handelen en je route van je eigen leiderschap vorm kan geven.
Wat is het?
Deze denkgewoonte gaat over verder kijken dan de oorzaak-gevolg relatie van twee variabelen. Een systeemdenker beseft dat meerdere variabelen in een complex systeem allemaal een rol spelen in het vormgeven van het verhaal rondom verschillende oorzaken en gevolgen. Hierbij kijken we vooral naar de interafhankelijkheden tussen de variabelen in een systeem. Aan de hand daarvan kunnen we onderlinge circulaire causale lussen en connecties ontdekken, zodat we beter begrijpen waarom een systeem zich gedraagt zoals het zich gedraagt.
Waarom is het belangrijk?
Met deze denkgewoonte over de circulaire aard van een systeem creëer je inzicht in complexe oorzaak-gevolg relaties. Je ziet hoe verschillende onderdelen in een systeem elkaar kunnen beïnvloeden en wat de consequenties van deze interacties zijn. We ontdekken hier niet alleen de consequenties op dit moment, maar ook de implicaties ervan op de lange termijn.
Wat kun je ermee?
Om je deze denkgewoonte eigen te maken maken we gebruik van causale lussen feedback lus diagrammen. De uitleg hierover lees je hier en hier. Causale lussen en feedback lussen geven de relatie tussen variabelen aan. Dit kan in dezelfde richting werken (onder de naam ‘same’ of de letter ‘s’) of in tegengestelde richting (onder de naam ‘opposite’ of de letter ‘o’). Het resultaat van verschillende lussen samen is vervolgens een versterkende (of Reinforcing) of balancerende feedback (of Balancing) lus die de relatie tussen twee variabelen aangeeft.
Beide feedback lussen die op zichzelf staan zijn niet duurzaam. Een systeem waar alleen versterkende lussen voorkomen, zal onhoudbaar worden door een te snelle groei. Als een systeem alleen bestaat uit balancerende lussen is er sprake van status quo, dit belemmert de groei. We hebben dus een balans nodig tussen beide lussen, om zo het systeem zichzelf te laten onderhouden en te laten ontwikkelen op basis van gecontroleerde groei.
Mogelijke vragen
Is de circulaire aard van een systeem herkennen al één van jouw denkgewoonten? Check dit door jezelf de volgende vragen te stellen:
- Hoe beïnvloeden verschillende delen van een systeem elkaar?
- Waar onstaan de circulaire causaliteit en feedback?
- Heeft één feedback loop meer invloed over tijd dan een ander?
- Zo ja, wat maakt dat deze meer invloed heeft?
Cursus Systeemdenken Niveau 1
Vond je dit interessant en wil je hier meer over leren? Dan kan je je inschrijven voor onze cursus ‘Systeemdenken niveau 1: taal en tools voor leiders’. Hierin leer je de taal en tools van systeemdenkers. Voor herregistratie in het schoolleidersregister is deze cursus ook te gebruiken, voor 45 punten.
Wil je meer weten over systeemdenken, ons cursusaanbod of individuele begeleiding? Stuur ons dan gerust een berichtje naar hansleistra@irisz-onderwijsadvies.nl.
