In deze blog lees je over één van de denkgewoonten van een systeemdenker: mentale modellen in de realiteit en de toekomst. We leggen je in deze serie over denkgewoonten uit hoe systeemdenken de basis van je mindset kan worden, van waaruit jij je handelen en de route van je eigen leiderschap vorm kan geven.
Wat is het?
Menselijk gedrag is onvoorspelbaar. Dit komt voor een deel doordat mensen verschillende mentale modellen hebben. Deze mentale modellen zijn voor ieder mens uniek en zijn ontstaan door alles wat een individu heeft meegemaakt, in welke omgeving iemand is opgegroeid en de kennis die iemand heeft opgedaan. Dit maakt dat iedereen een unieke combinatie van normen, waarden, kennis en overtuigingen heeft gevormd. Inzicht in een deel van ieders mentale modellen maakt dat je kan inschatten hoe een systeem zich op een bepaald moment gedraagt en hoe het zich in de toekomst kan ontwikkelen.
Waarom is het belangrijk?
Een systeemdenker is zich bewust van hoe overtuigingen en attitudes beïnvloeden hoe een systeem zich gedraagt. Daarbij houden we rekening met het feit dat iedereen verschillende mentalen modellen heeft, die zorgen dat reacties op eenzelfde actie van persoon tot persoon verschillen. Gedrag binnen een systeem is niet alleen te duiden door acties, vooral de interacties tussen variabelen zijn heel waardevol. Deze interacties vormen namelijk niet alleen het systeemgedrag op het moment, maar zorgen ook dat er op de lange termijn patronen ontstaan. Een systeemdenker houdt rekening met de interacties tussen personen op basis van verschillende mentale modellen. Waarbij er rekening wordt gehouden met de invloed die deze interacties hebben op de huidige situatie en op de toekomst.
Wat kun je ermee?
Om keuzes te maken over passende interventies hebben we inzicht in het gedrag van een systeem nodig. De systeemtool de Conclusieladder kan helpen om mentale modellen zichtbaar te maken. De Conclusieladder deelt ons denkproces op in vier levels. Dat geeft handvatten om in gesprek te gaan over verschillende assumpties en de achterliggende gedachtegangen van ons gedrag.
Mogelijke vragen
Is het begrip van mentale modellen die de realiteit en toekomst vormen al één van jouw denkgewoonten? Check dit door jezelf de volgende vragen te stellen:
- Hoe bevorderen of hinderen de huidige mentale modellen onze pogingen om de gewenste resultaten te behalen?
- Hoe help ik anderen om de invloed van mentale modellen te zien die onze beslissingen beïnvloeden?
- Hoe kunnen mijn eigen mentale modellen barrières zijn voor wat ik wil tracht te bereiken?
Cursus Systeemdenken Niveau 1
Vond je dit interessant en wil je hier meer over leren? Dan kan je je inschrijven voor onze cursus ‘Systeemdenken niveau 1: taal en tools voor leiders’. Hierin leer je de taal en tools van systeemdenkers. Voor herregistratie in het schoolleidersregister is deze cursus ook te gebruiken, voor 45 punten.
Wil je meer weten over systeemdenken, ons cursusaanbod of individuele begeleiding? Stuur ons dan gerust een berichtje naar hansleistra@irisz-onderwijsadvies.nl.
