In deze blog lees je over één van de denkgewoonten van een systeemdenker: het beschouwen van problemen. We leggen je in deze serie over denkgewoontes uit hoe systeemdenken de basis van je mindset kan worden, van waaruit jij je handelen en de route van je eigen leiderschap vorm kan geven.
Wat is het?
Complexe vraagstukken hebben geen oplossing nodig, maar een plan. Een logische reactie op een probleem is om deze zo snel mogelijk weer te laten verdwijnen. Uit een soort paniek of onrust ‘om maar iets te kunnen doen’, schieten we daarom snel in de actie-modus. Met als resultaat dat we risicovolle en matig overwogen acties ondernemen. Acties die op de korte termijn het probleem wegnemen, maar die op de langere termijn wel eens grotere problemen kunnen veroorzaken.
Waarom is het belangrijk?
Het is daarom belangrijk om de tijd te nemen om een probleem eerst te beschouwen. Door te zien hoe complex een probleem in elkaar zit en hoe deze als het ware ‘verweven’ zit in je organisatie, zal je een beter passende oplossing ontwikkelen. Deze oplossing zal het probleem misschien niet direct oplossen. Maar het zal wel een duurzame aanpak zijn, waardoor het probleem op de lange termijn niet snel terug zal keren.
Wat kun je ermee?
Om meer inzicht te krijgen in een complexe situatie, kan het helpen om deze visueel te maken. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van causale lus diagrammen. Hiermee onderzoek je de interafhankelijkheid en de interverbondenheid van belangrijke variabelen in een systeem of situatie. Je kan ook relatiecirkels gebruiken. Daarmee kun je zien welke variabelen elkaar beinvloeden. Ook kun je met een relatiecirkel makkelijk de hefbomen voor verandering binnen een systeem vinden.
Mogelijke vragen
Is het beschouwen in plaats van het oplossen van problemen al één van jouw denkgewoonten? Check dit door jezelf de volgende vragen te stellen:
- Hoeveel tijd hebben we nodig om deze situatie goed te beschouwen?
- Hoe kunnen we de bestaande spanningen onder controle houden als het probleem niet meteen opgelost kan worden?
- Hoe kan ik anderen helpen om geduld te hebben terwijl we leven met nog onopgeloste problemen?
Cursus Systeemdenken Niveau 1
Vond je dit interessant en wil je hier meer over leren? Dan kan je je inschrijven voor onze cursus ‘Systeemdenken niveau 1: taal en tools voor leiders’: https://irisz-systeemacademie.nl/courses/systeemdenken-niveau-1/.
Hierin leer je de taal en tools van systeemdenkers. Voor herregistratie in het schoolleidersregister is deze cursus ook te gebruiken, voor 45 punten.
Wil je meer weten over systeemdenken, ons cursusaanbod of individuele begeleiding? Stuur ons dan gerust een berichtje naar hansleistra@irisz-onderwijsadvies.nl.
