Gedeeld begrip: waarom is het belangrijk?
Wij mensen zijn geneigd om zo snel als het kan een verklaring te vinden voor gebeurtenissen. Als er iets mis gaat, zal er meteen een reden hiervoor in je hoofd opkomen. Deze reden wordt al snel de oorzaak van het probleem. Vervolgens ga je, zij het onbewust, aan de slag om deze oorzaak aan te pakken.
Mentale Modellen
Welke redenen jij zelf geeft om een bepaalde gebeurtenis te verklaren, is afhankelijk van jouw eigen ‘mentale modellen’. Dit is de onderste, minst zichtbare laag van de ijsberg in systeemdenken. Mentale modellen zijn ontstaan vanuit jouw ervaringen, normen, waarden en opvattingen. Doordat iedereen andere ervaringen, normen, waarden en opvattingen heeft, kunnen deze mentale modellen van mens tot mens heel erg verschillen. Daardoor ontstaan er ook grote verschillen in de redenen die iemand aandraagt om een probleem te verklaren.
Gedeeld begrip
Het is belangrijk om deze verschillende perspectieven met elkaar te delen. Alleen zo krijg je inzicht in elkaars gedachtegang. Dit inzicht is nodig om een gedeeld begrip te krijgen voor het probleem waar jullie allemaal, vanuit een ander perspectief, naar kijken. Als dit niet gebeurt, zal iedereen het probleem vanuit zijn eigen perspectief op willen lossen. En dat zal onder aan de streep geen enkel probleem écht opgelossen.
Gezamenlijk begrip is op deze manier een belangrijke voorwaarde voor de gezamenlijke performance van een groep.
Hoe kom ik tot Gedeeld begrip?
Het proces van het komen tot gedeeld begrip kan makkelijk en overzichtelijk worden gemaakt door het toepassen van systemische tools. Denk hierbij aan het gebruik van gedragspatroongrafieken, causale lussen of archetypen. Hierover meer in onze cursus ‘Systeemdenken niveau 1: taal en tools voor leiders’.
Systeemdynamiek
We gaan weer even terug naar het onderwerp van voorafgaande blogs, over de onderdelen van een systeem: de purpose, elementen en verbindingen.
Ten eerste is het belangrijk om tot een gezamenlijk begrip te komen over de purpose:
- Waarom zit je bij elkaar?
- Waarom doet iedereen wat iedereen doet?
Vervolgens ga je het gesprek aan over de verschillende elementen en verbindingen die de purpose beïnvloeden. Zo ga je langzamerhand samen de onderlinge samenhang (interconnectedness) ontdekken.
‘The whole is greater than just the sum of its parts.’
Gezamenlijk begrip is essentieel
Zoals in de blogs ‘De onderdelen van een systeem’ te lezen was, is het bijna onmogelijk om in je eentje alle elementen en verbindingen van een systeem in kaart te brengen. Door met elkaar in gesprek te gaan en elkaars visies te begrijpen kom je tot een groter, rijker totaalplaatje.
Gezamenlijk begrip leidt zo sneller tot een duurzame oplossing. Een wekelijkse of maandelijkse sessie kan helpen om dit gezamenlijke begrip structureel vast te houden.
Dit is de laatste blog in de reeks over systeemdynamiek. In de volgende blogs gaan we verder in op de onderlinge samenhang binnen een systeem:
- Wat zijn onderlinge verbanden?
- Hoe herken je deze?
- Hoe maak je deze inzichtelijk binnen een complex geheel?
Je kan je inschrijven voor onze cursus ‘Systeemdenken niveau 1: taal en tools voor leiders’.’
Wil je liever systemische begeleiding bij je eigen organisatie? Stuur dan een mail naar hansleistra@irisz-onderwijsadvies.nl.
Bronnen:
Bittner, E. A. C., & Leimeister, J. M. (2013). Why Shared Understanding Matters — Engineering a Collaboration Process for Shared Understanding to Improve Collaboration Effectiveness in Heterogeneous Teams. 2013 46th Hawaii International Conference on System Sciences. Published. https://doi.org/10.1109/hicss.2013.608
